Głównym celem badań porównawczych fortepianów historycznych wśród wykonawców było zapoznanie się z ze specyfiką zabytkowych instrumentów – rozmaitych niuansów, które sprawiają, że gra na fortepianach historycznych jest nieco inna, wymaga określonych zachowań. Zaproszeni do udziału w badaniu wykonawcy podzielili się swoimi spostrzeżeniami, które mogą być cennym źródłem wiedzy dla innych pianistów, a także mogą zachęcić do samodzielnego zapoznania się z instrumentami – zarówno tymi znajdującymi się w kolekcji im. Andrzeja Szwalbego w Zespole Pałacowym w Ostromecku, jak i kopiami Pleyela oraz Waltera, które dzięki Regionalnej Inicjatywie Doskonałości stały się własnością Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.
Szczegółowe badania parametrów akustycznych, których wyniki omówione są w rozdziale IV okazały się bardzo interesującą wędrówką poprzez historię. Rozmaite rozwiązania technologiczne wprowadzane na przestrzeni lat, zmiany materiałowe, rozmiarów, precyzji i dopasowania elementów konstrukcyjnych, natychmiast znajdowały swoje odzwierciedlenie w możliwych do zmierzenia np. wykresach spektrum, amplitudy, które unaoczniały to co słyszalne i potwierdzały spostrzeżenia wykonawców. Badania te dla mnie jako reżysera dźwięku okazały się bardzo rozwijające. Początkowe komplikacje i poszukiwania rozwiązań wyjścia z sytuacji ograniczeń covidowych zaprowadziły mnie do zgłębienia technik samplingu w kontekście fortepianów historycznych i wysnucia wniosków, że instrumenty wirtualne mogą być znakomitym sposobem na utrwalenie i popularyzację rozmaitych zabytków muzycznych w grywalnej, interaktywnej formie. Fakt, że oprócz zdjęcia, nagrania dźwiękowego, staje się możliwe “zdalne” wypróbowanie historycznego instrumentu jest z pewnością cennym produktem “ubocznym” niniejszego badania. Szczegółowy opis próbek dźwiękowych był pretekstem do tego, aby wejść w głąb struktury dźwiękowej, zagłębić się w rozmaite procesy fizyczno-akustyczne, tj. rozchodzenie się fali akustycznej w instrumencie, fale stojące w strunie, rezonanse, tłumienie, wpływ strun jednych na drugie i elementów konstrukcyjnych, poszukiwanie przyczyn rozmaitych efektów dźwiękowych czy dźwięków niepożądanych. O dziwo bardzo pomocne okazało się przy tym moje doświadczenie związane z grą na skrzypcach. Wiele procesów zachodzących w strunach, np. flażolety, skracanie strun na różnych długościach są dla mnie zupełnie naturalne i dzięki temu dużo prościej mogłem wysnuć różne wnioski. Miałem możliwość przeprowadzenia konsultacji i rozmów ze stroicielami, konstruktorami, którzy przygotowywali instrumenty do nagrań, ale też dzielili się wiedzą pomocną przy analizach. Chciałbym w tym miejscu serdecznie podziękować właśnie im – za wszelką pomoc i współpracę – Panom Andrzejowi Włodarczykowi, Zbigniewowi Koczorowskiemu. Sporo ciekawych spostrzeżeń miał również Pan Ireneusz Szyszka, stroiciel, którego spotkałem w Warszawie. Dziękuje także Dorocie Zimny za wparcie merytoryczne i koordynację projektu, a także wykonawcom biorącym udział w badaniu: Mariuszowi Klimsiakowi, Bartłomiejowi Weznerowi i Krzysztofowi Herdzinowi za żywe reakcje i dzielenie się uwagami w analizie porównawczej.
